خطرات تتر برای بازار ایران و استیبل کوین های جایگزین

درحال‌حاضر تتر (USDT) پرکاربردترین استیبل کوین در بازار ارز دیجیتال ایران است. اما استفاده گسترده از تتر بدون توجه به ریسک‌های جدی آن می‌تواند برای کاربران ایرانی خطرناک باشد. از جمله خطرات تتر می‌توان به احتمال فریز شدن دارایی‌ها، نبود شفافیت در ذخایر و وابستگی به نظام مالی آمریکا اشاره کرد. در چنین شرایطی، توجه به استیبل کوین‌های جایگزین مانند USDC، DAI یا TUSD راهکاری هوشمندانه برای کاهش ریسک و تنوع‌بخشی به دارایی‌های دیجیتال است. در این مقاله به خطرات ارز تتر و معرفی جایگزین‌های مناسب آن برای کاربران ایرانی خواهیم پرداخت.

خطرات تتر برای بازار ایران

تتر (USDT) پرکاربردترین استیبل کوین در بازار ارز دیجیتال ایران است. کاربران ایرانی به‌دلیل تحریم‌های اقتصادی، محدودیت در دسترسی به دلار فیزیکی و سختی نقل‌وانتقال ارز، از تتر به‌عنوان جایگزینی برای دلار استفاده می‌کنند. اما با وجود محبوبیت بالای تتر، این استیبل کوین ریسک‌ها و تهدیداتی را برای کاربران ایرانی به همراه دارد. شناخت این ریسک‌ها و خطرات تتر برای حفظ سرمایه و تصمیم‌گیری هوشمندانه شما کاملا ضروری است.

۱. ریسک متمرکز بودن تتر و نبود شفافیت مالی

یکی از بزرگ‌ترین انتقادات به تتر، نبود شفافیت کافی در ذخایر آن است. برخلاف برخی رقبا که گزارش‌های ممیزی (audit) منظمی منتشر می‌کنند، تتر بارها به تاخیر در ارائه اسناد مالی یا ارائه گزارش‌های ناقص متهم شده است. درصورتی‌که تتر ذخایر کافی برای پشتیبانی از تمامی توکن‌های در گردش خود نداشته باشد، ارزش آن می‌تواند به‌سرعت سقوط کند.

به علاوه، تتر یک شرکت متمرکز و مستقر در هنگ‌کنگ است که در برابر فشارهای قانونی و نظارتی کشورهایی مانند ایالات متحده یا اتحادیه اروپا آسیب‌پذیر خواهد بود. در این چارچوب، امکان مسدود شدن دارایی‌های کاربران یا محدودیت در تراکنش‌ها جزو خطرات تتر است.

• 

۲. خطرات تحریم و بلوکه شدن دارایی کاربران ایرانی

باتوجه‌به اینکه ایران تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد، هر پلتفرم یا شرکتی که با نهادهای مالی آمریکا در ارتباط باشد، ممکن است دارایی کاربران ایرانی را مسدود کند. تتر نیز پیش‌تر دارایی‌های کاربران در کشورهای مختلف را به دلایل گوناگون مسدود کرده است. این موضوع برای کاربران ایرانی که راهی برای پیگیری قانونی ندارند، یک تهدید جدی و جزو خطرات تتر محسوب می‌شود.

۳. وابستگی به دلار آمریکا و نوسانات اقتصادی جهانی

تتر به‌طور کامل به دلار آمریکا وابسته است و هرگونه تغییر سیاست‌های پولی ایالات متحده، مانند افزایش نرخ بهره یا تورم داخلی، می‌تواند ارزش واقعی دارایی‌های وابسته به دلار (از جمله تتر) را تحت تاثیر قرار دهد. باتوجه‌به وابستگی تتر به نظام مالی آمریکا، کاربران ایرانی عملا در برابر تصمیمات اقتصادی آمریکا بی‌دفاع هستند.

• 

۴. احتمال فریز شدن توسط شرکت صادرکننده

برخلاف ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت کوین، تتر قابلیت «فریز» شدن دارد. به این معنی که شرکت صادرکننده می‌تواند در صورت شناسایی فعالیت مشکوک یا بنا به درخواست دولت‌ها، دارایی یک کیف پول خاص را غیرقابل استفاده کند. اگرچه این اتفاقات محدود بوده‌اند، اما جزو بالقوه‌ترین خطرات تتر برای ایرانی‌ها به‌شمار می‌رود که همواره در معرض رصد و تحریم قرار دارند.

۵. وابستگی شدید بازار ایران به تتر

درحال‌حاضر، بیشتر صرافی‌های ایرانی و کاربران بازار رمزارزها مبنای قیمت‌گذاری خود را بر تتر قرار داده‌اند که این وابستگی شدید، بازار ایران را به‌شدت آسیب‌پذیر می‌کند. اگر تتر دچار بحران شده یا از بازار حذف شود، بخش بزرگی از دارایی کاربران ایرانی می‌تواند در معرض نابودی یا افت شدید ارزش قرار گیرد.

استیبل کوین های جایگزین تتر در بازار ایران

در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، استیبل کوین‌ها ابزارهایی مهم برای حفظ ارزش سرمایه به‌شمار می‌روند و تتر (USDT) با فاصله زیادی پرکاربردترین استیبل کوین در بازار ایران است. بااین‌حال، ریسک‌های مربوط به شفافیت مالی، تمرکزگرایی، احتمال فریز شدن دارایی‌ها و ارتباط مستقیم با سیستم مالی آمریکا، باعث شده که بسیاری از فعالان بازار به‌دنبال گزینه‌های جایگزین باشند.

باتوجه‌به خطرات تتر، ضروری است که کاربران ایرانی به استیبل کوین‌های جایگزین با ویژگی‌های غیرمتمرکزتر و شفاف‌تر به‌عنوان جایگزین امن و مطمئن‌تر نیز توجه کنند. برخی از گزینه‌های جایگزین عبارتند از:

۱. یو اس دی کوین (USDC)

یک استیبل کوین معتبر که توسط شرکت سیرکل (Circle) و با همکاری صرافی معتبر کوین بیس (Coinbase) منتشر می‌شود و از شفافیت مالی بهتری برخوردار است. با وجود آنکه یو اس دی کوین مشابه تتر متمرکز است، اما به‌دلیل پشتوانه کامل دلار آمریکا و حساب‌های بانکی تضمین‌شده خود می‌تواند گزینه‌ای مطمئن‌تر تلقی شود. ضمنا شرکت سیرکل به‌طور منظم گزارش حسابرسی منتشر می‌کند و از سوی نهادهای آمریکایی نیز تحت نظارت کامل قرار دارد.

مزایا:

·       شفافیت مالی بالا

·       گزارش‌های ماهانه ذخایر

·       پشتیبانی توسط شرکت‌های معتبر

محدودیت:

·       متمرکز بودن و خطر تحریم برای کاربران ایرانی

• 

۲. دای (DAI)

استیبل کوین غیرمتمرکز دای مبتنی بر قراردادهای هوشمند در پلتفرم میکردائو (MakerDAO) است. دای برخلاف تتر و یو اس دی کوین توسط هیچ نهاد متمرکزی کنترل نمی‌شود و همین موضوع آن را به گزینه‌ای جذاب برای کاربرانی در کشورهایی با ریسک تحریم بالا و دوری از خطرات تتر تبدیل می‌کند.

ارز دای به جای کنترل توسط یک شرکت مرکزی از طریق قراردادهای هوشمند و وثیقه‌گذاری رمزارزها (مانند اتریوم و یو اس دی کوین) تولید می‌شود. ماهیت غیرمتمرکز ارز دیجیتال دای آن را در برابر تحریم و سانسور مقاوم‌تر از تتر می‌کند.

مزایا:

·       غیرمتمرکز و بدون نهاد صادرکننده

·       مقاوم در برابر فریز شدن

·       قابل دسترس برای ایرانیان

محدودیت:

·       وابستگی به نوسانات بازار وثیقه‌ها

·       پیچیدگی شناخت مکانیم عملکرد آن برای کاربران تازه‌کار رمزارزها

• 

۳. ترو یو اس دی (TUSD)

ترو یو اس دی یکی دیگر از استیبل کوین‌های دارای پشتوانه دلاری با تایید حسابرسی منظم به‌شمار می‌رود. هرچند در سال‌های اخیر با برخی مسائل مدیریتی مواجه شده، اما همچنان شفاف‌تر از تتر عمل می‌کند. ارز TUSD از اولین استیبل کوین‌هایی بود که با گزارش‌های ممیزی منظم خود شناخته شد. این استیبل کوین از حساب‌های بانکی واقعی برای ذخایر خود استفاده می‌کند و از مصونیت نسبتا بالایی به نسبت خطرات تتر برخوردار است.

مزایا:

·       گزارش‌های حسابرسی معتبر

·       سابقه طولانی در بازار

محدودیت:

·       مالکیت آن اخیرا تغییر کرده و شفافیت آن کاهش یافته

·       استفاده محدودتر در برخی صرافی‌های ارز دیجیتال

۴. یورو تتر (EURT)

برای کسانی که مایل به مصون ماندن در برابر نوسانات دلار هستند، خرید ارز دیجیتال EURT یا همان نسخه یورویی تتر می‌تواند جایگزینی جالب باشد. این استیبل کوین به ارزش یورو وابسته است و می‌تواند برای تنوع ارزی و دوری از خطرات تتر کاملا مفید واقع شود.

مزایا:

·       تنوع ارزی و کاهش وابستگی به دلار

·       مناسب برای پوشش ریسک دلاری

محدودیت:

·       نقدشوندگی پایین در بازار ایران

·       محبوبیت نه چندان زیاد

۵. دلار بایننس (BUSD)

دلار بایننس استیبل کوینی با پشتوانه دلاری است که در ابتدا توسط بایننس و پکسوس عرضه شد. اگرچه اخیرا صدور BUSD متوقف شده، اما همچنان در بازار در گردش است و کاربران بسیاری از آن استفاده می‌کنند.

مزایا:

·       پشتیبانی توسط بایننس

·       مورد استفاده گسترده در اکوسیستم زنجیره هوشمند بایننس

محدودیت:

·       توقف صدور جدید توسط پکسوس

·       ریسک‌های حقوقی مرتبط با نظارت‌های آمریکا

جمع بندی

تتر، با وجود کاربرد گسترده در بازار ایران، دارای ریسک‌های پنهان و جدی برای کاربران ایرانی است. از نبود شفافیت مالی و احتمال فریز دارایی گرفته تا وابستگی به نظام مالی آمریکا و خطر تحریم‌ها، همگی زنگ هشداری برای سرمایه‌گذاران هستند. توصیه می‌شود کاربران ایرانی بخشی از دارایی‌های خود را به استیبل کوین‌های شفاف‌تر و حتی غیرمتمرکز مانند دای منتقل کرده و از تکیه صرف بر تتر پرهیز کنند. آینده امن در گرو تنوع دارایی و آگاهی از ریسک‌های پنهان و خطرات تتر است.