کلاهبرداری راگ پول (Rug Pull) چیست و چطور از آن در امان بمانیم؟

راگ پول (Rug Pull) به عنوان یکی از رایج‌ترین طرح‌های کلاهبرداری تاکنون به از دست رفتن میلیاردها دلار در بازارهای مختلف انجامیده است. مثلا در سال 2021 نزدیک به 10 میلیارد دلار در بزرگترین کلاهبرداری های ارز دیجیتال و دیفای به سرقت رفت که حدود 35 درصد از آن‌ها به راگ پول اختصاص داشت. در این نوشته از هلواکس ‌مگ به کلاهبرداری راگ پول، هر چیزی که باید در مورد آن‌ها بدانید و نحوه دوری از آن‌ها پرداخته‌ایم. 

کلاهبرداری راگ پول (Rug Pull) چیست؟

راگ پول نوعی کلاهبرداری است که در آن تیم توسعه‌دهنده یک پروژه مالی غیرمتمرکز (DeFi) با فروش یا تخلیه ناگهانی نقدینگی خود با پول سرمایه‌گذاران فرار می‌کند. این واژه از اصطلاح کشیدن فرش از زیر یک نفر الهام گرفته شده است. زیرا گروه توسعه‌دهنده درواقع فرش را از زیر پای سرمایه‌گذاران می‌کشند و فرار می‌کنند.

امروزه کلاهبرداری راگ پول اغلب در فضای دیفای رخ می‌دهد. زیرا ایجاد یک ارز دیجیتال جدید بدون نیاز به گذراندن فرایند «احراز هویت» (KYC) و ثبت آن در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) بسیار ساده است. البته صرافی‌های غیرمتمرکز به ممیزی کد قراردادهای هوشمند می‌پردازند تا هیچ کد مخرب و شناخته‌شده‌ای در پروژه جدید وجود نداشته باشد. با این حال، به خاطر داشته باشید که ممیزی لزوما مشروعیت پروژه را تضمین نخواهد کرد.

کلاهبرداری راگ پول چگونه انجام می‌شود؟

اکنون که یک ایده اولیه از چیستی طرح Rug Pull دارید، بیایید ببینیم که اجرا شدن آن‌ها در عمل چگونه است.

1. ایجاد ارز دیجیتال جدید

توسعه‌دهندگان کلاهبردار معمولا ارز دیجیتال جدید خود را بر اساس استاندارد ERC-20 در بلاکچین اتریوم ایجاد می‌کنند. اما این کار بر روی شبکه‌های دیگر مانند سولانا (Solana)، آوالانچ (Avalanche) یا زنجیره هوشمند (BNB) نیز رخ می‌دهد.

2. جذب نقدینگی (پهن کردن فرش!)

توسعه‌دهندگان پس از ایجاد کوین، آن را در یک صرافی غیرمتمرکز و منبع باز (DEX) عرضه خواهند کرد. آن‌ها برای جذب نقدینگی دو گزینه پیش روی خود دارند. نخست از طریق یک استخر نقدینگی که در آن کوین جدید با یک ارز دیجیتال محبوب‌تر مانند اتریوم (ETH) جفت می‌شود. دوم از طریق یک IDO (عرضه اولیه DEX) که در آن ارز پروژه جدید از طریق عرضه عمومی به جذب نقدینگی از سرمایه‌گذاران خرد می‌پردازد.

3. قفل نکردن سرمایه‌های جذب‌شده

اکثر پروژه‌های قانونی، عواید جمع‌آوری‌شده پروژه را برای مدت معینی پس از رویداد فروش اولیه قفل می‌کنند. اما فرد یا افراد برنامه‌ریز یک کلاهبرداری راگ پول، معمولا نقدینگی را قفل نمی‌کنند تا بعدا بتوانند آن را از استخر جمع نمایند. به این صورت است که می‌توانید اولین پرچم قرمز و هشدار گونه را ببینید.

آن‌ها کلاهبرداری خود را با بازاریابی کافی برای تشویق سرمایه‌گذاران به خرید توکن با وعده APY (درصد بازدهی سالانه) غیرواقعی ترویج می‌کنند. APY درصدی از بازدهی است که در هر سال از یک سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال به دست می‌آید. البته APY بالا لزوما به معنای کلاهبرداری بودن یک پروژه رمزنگاری نیست. با این حال، ورود به چنین پروژه‌هایی باید با تحقیق بیشتری انجام شود.

4. راه‌اندازی کمپین تبلیغاتی

هم‌زمان، گروه کلاهبردار به ایجاد کانال در رسانه‌های اجتماعی مختلف ازجمله دیسکورد، توییتر، اینستاگرام و غیره با هویت‌های جعلی یا کاملا ناشناس ادامه می‌دهد. در اینجا هم توجه داشته باشید که همه گروه‌های ناشناس لزوما کلاهبردار نیستند. درواقع ناشناس بودن در صنعت کریپتو ارزش و اعتبار بالایی دارد و بسیاری از کاربران به شدت از آن حمایت می‌کنند. (ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین را به یاد آورید).

اما ایده کلاهبرداری راگ پول تنها با ایجاد تبلیغات جعلی و گسترده عملی می‌شود. زیرا می‌توان پروژه را در رسانه‌های اجتماعی کاملا مشروع به نظر رساند. برخی از کلاهبرداران حتی یک حمله و هک ارز دیجیتال جعلی را به پروتکل خود ترتیب می‌دهند تا در بازار کریپتو سروصدا کنند. سپس به سرمایه‌گذاران در مورد کلاهبرداران و هکرهای بالقوه هشدار می‌دهند و فریب خود را به حداکثر می‌رسانند.

5. فروش ناگهان و تخلیه سرمایه (کشیدن فرش!)

درنهایت قربانیان طرح کلاهبرداری Rug Pull به حد کافی درگیر پروژه می‌شوند و نقدینگی کافی را فراهم می‌کنند. اینجاست که کلاهبرداران  سهم خود از کوین‌ها را می‌توانند به یکباره و با قیمت بالا بفروشند و در عین حال استخر نقدینگی را تخلیه کنند. بدون نقدینگی کافی، سرمایه‌گذاران مجبور به فروش ارزها با قیمت بسیار پایین‌تر می‌شوند و مقدار قابل توجهی از پول خود را از دست می‌دهند.

اگر کلاهبرداری راگ پول توسط یک شرکت حسابرسی معروف حسابرسی نشده باشد، توسعه‌دهندگان کلاهبردار می‌توانند درب‌های پشتی و پنهان شده در کد قرارداد هوشمند پروتکل را هم پنهان کنند. کلاهبردارانRug Pull تمام نقدینگی را تخلیه می‌کنند و وجوه سرمایه‌گذاران را در دست تیم توسعه‌دهنده قرار می‌دهند. سپس آن‌ها تمام آثار پروتکل را با حذف وب‌سایت رسمی و کانال‌های رسانه‌های اجتماعی از بین می‌برند.

تشخیص و اجتناب از راگ پول

قبل از سرمایه‌گذاری در یک پروژه ارز دیجیتال، همیشه باید تحقیق را خودتان انجام می‌دهید. همچنین همیشه باید از سرمایه‌گذاری پول ضروری خودتان اجتناب کنید. اما نشانه‌های متعددی وجود دارد که می‌توان در یک پروژه DeFi تقلبی مشاهده کرد.

1. تیم ناشناس

یک گروه ناشناس یا با اسامی مستعار که پیشتاز پروژه ارز دیجیتال هستند، نشانه‌ای برای مشکوک بودن آن است. با این حال، نحوه درک ناشناس بودن جای بحث دارد. بسیاری از توسعه‌دهندگان معروف در حوزه ارزهای دیجیتال هنوز هم مورد تایید هویت قرار نگرفته‌اند، اما سابقه خوبی دارند. بنابراین، این واقعیت که هویت واقعی آن‌ها ناشناخته است، لزوما یک نشانه هشدار گونه نیست.

از سوی دیگر، یک گروه کاملا داکسکس شده و بدون سابقه کار مشخص می‌تواند هشدار بزرگتری باشد. بنابراین، مهم است که در این تشخیص این تفاوت‌ها بسیار دقیق عمل کنید. زیرا سرمایه‌گذاری در پروژه‌ای هدایت شده توسط افراد ناشناس و بدون سابقه قبلی می‌تواند ریسک شما را به طور قابل توجهی افزایش دهد. در عین حال، عدم شرکت در هر پروژه جدید به خاطر ناشناس بودن گروه توسعه‌دهنده نیز می‌تواند شما را از کسب سودهای قابل توجه باز دارد.

2. وایت پیپر نامفهوم و نامشخص

کلاهبرداری راگ پول ممکن است دارای یک وایت پیپر (سندی که هدف و اجزای فنی پروژه را مشخص می‌کند) به شیوه‌ای نامفهوم، مبهم و با یک مدل کلیشه‌ای نوشته شده باشد. به این معنی که بیشتر مفهومی است و مزیت واقعی ارائه نمی‌کند.

کاغذ سفید یک پروژه فریب معمولا به‌گونه‌ای نوشته می‌شود که بیشتر شبیه یک بازی بازاریابی است تا اینکه واقعا چیزی مفید یا نوآورانه را به اکوسیستم دیفای اضافه کند. خواندن وایت پیپر ارزهای دیجیتال معروف و جاافتاده در بازار می‌تواند درک خوبی از یک کاغذ سفید قانونی و واقعی به شما بدهد.

3. توزیع نامتناسب توکن‌ها

پیش از ورود به پروژه، تخصیص توکن (توکنومیک) و برنامه عرضه کوین در آینده را حتما بررسی کنید. اگر توزیع توکن‌ها به طرز فاحشی به نفع توسعه‌دهندگان پروژه است، حتما از پروژه دوری نمایید. زیرا توزیع و عرضه متوازن ارز دیجیتال معمولا به یک سرمایه‌گذاری مطمئن‌تر منجر می‌شود. می‌توانید از کاوشگرهای بلوک مانند Etherscan برای مشاهده نحوه توزیع توکن‌ها، تعداد دارندگان توکن و مقدار هر یک بهره ببرید.

4. عدم قفل کردن توکن‌ها

پس از یک IDO، توسعه‌دهندگان با قفل کردن استخر نقدینگی از مالکیت آن‌ها چشم‌پوشی می‌کنند. این کار آن‌ها تضمین می‌کند که نقدینگی برای مدت زمان کافی دست‌نخورده باقی می‌ماند. عدم قفل کردن توکن‌ها به این معنی است که توسعه‌دهندگان می‌توانند نقدینگی را در هر زمان تخلیه کرده و سرمایه‌گذاران را مجبور به فروش با ضرر کنند. موضوعی که نشانه خوبی برای شناخت کلاهبرداری راگ پول به شمار می‌رود.

جمع‌بندی

اکوسیستم دیفای برای توسعه‌دهندگان و علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال مملو از فرصت است تا فناوری‌های جدید را کشف و ایجاد کنند. اما مانند هر صنعت در حال رونق، کلاهبرداران و عوامل مخرب همیشه سعی می‌کنند آسیب‌پذیری‌های موجود در اکوسیستم را بیابند و از آن‌ها سوءاستفاده کنند. به همین دلیل، همیشه قبل از سرمایه‌گذاری باید تحقیق کنید و مدیریت ریسک را از یاد نبرید. امیدواریم این مطلب به شما کمک کند تا هرگز در دام کلاهبرداری راگ پول اسیر نشوید.

cryptopotato